Δουλεύουν όλη τους τη ζωή και πεθαίνουν φτωχοί

Η αυξανόμενη ηλικία συνταξιοδότησης με την προσαρμογή της στο προσδόκιμο ζωής απειλεί να βυθίσει σε ακόμη μεγαλύτερη φτώχεια και σε σοβαρά οικονομικά προβλήματα πολλούς σημερινούς εργαζόμενους και αυριανούς συνταξιούχους, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του γερμανικού Ινστιτούτου Οικονομικών Ερευνών (DIW). Ιδιαίτερα κινδυνεύουν με «φτώχεια στα γηρατειά» οι γυναίκες και οι εργαζόμενοι με περιορισμένη μόρφωση, χαμηλούς μισθούς, «ευέλικτες» μορφές εργασίας ή προβλήματα υγείας, επισημαίνουν οι ερευνητές.

Από το 2012, το κατώτατο όριο ηλικίας συνταξιοδότησης στη Γερμανία αυξήθηκε σταδιακά από τα 65 στα 67 χρόνια, και συζητιέται η αύξηση του ηλικιακού ορίου στα 70 χρόνια από το 2032. Η έρευνα προειδοποιεί ότι πολλοί εργαζόμενοι, που για διάφορους λόγους δεν θα καταφέρνουν να εργάζονται μέχρι τα 67 χρόνια τους και πρακτικά θα πετιούνται εκτός παραγωγής χρόνια πριν, θα καλούνται να ζήσουν με συντάξεις φτώχειας. Προηγούμενη έρευνα του DIW είχε δείξει ότι 1 στους 5 (20%) 67χρονους συνταξιούχους στη Γερμανία το 2036 θα ζει στα όρια της φτώχειας.

* * *

 

Εξάλλου ήδη η φτώχεια των συνταξιούχων και ιδιαίτερα των γυναικών είναι εκτεταμένο φαινόμενο στη Γερμανία. Πριν από λίγες μέρες βγήκε στη δημοσιότητα μια σοκαριστική έρευνα για τους χαμηλοσυνταξιούχους σε μεγάλες πόλεις της Γερμανίας (Μόναχο κ.α.), που δεν μπορούν να επιβιώσουν με τα ψίχουλα της σύνταξης, ενώ παράλληλα το κόστος ζωής όλο και ανεβαίνει. Ολοι αυτοί οι 70χρονοι χαμηλοσυνταξιούχοι αναγκάζονται μετά από δεκαετίες δουλειάς να κάνουν μεροκάματα (οι λεγόμενοι «συνταξιούχοι mini jobbers»), να μαγειρεύουν από τα αποφάγια των σούπερ μάρκετ, να ζητούν βοήθεια από τα παιδιά τους. Και το μέλλον προβλέπεται ακόμα χειρότερο.

Παράλληλα οι τεχνολογικές εξελίξεις καλπάζουν, η ψηφιοποίηση, η τεχνητή νοημοσύνη, το «διαδίκτυο των πραγμάτων» και άλλες καινοτομίες ενσωματώνονται στην παραγωγή. Η προώθηση των καινοτόμων τεχνολογιών είναι προτεραιότητα και της γερμανικής κυβέρνησης, στον ανταγωνισμό της με άλλα ιμπεριαλιστικά κέντρα που βρίσκονται ήδη πιο μπροστά, όπως η Κίνα και οι ΗΠΑ. Θα περίμενε λοιπόν κανείς οι όροι εργασίας και οι συνθήκες ζωής για τους εργαζόμενους και τους συνταξιούχους να βελτιώνονται αισθητά. Οι άνθρωποι να εργάζονται λιγότερο και να απολαμβάνουν περισσότερα. Σίγουρα όχι να εργάζονται έως τα 70 τους και να πεθαίνουν φτωχοί.

* * *

 

Αντ' αυτού, και στη Γερμανία η καπιταλιστική ανάπτυξη και η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας στηρίζονται στην υψηλή παραγωγικότητα, στην ισχυρή βιομηχανία, στις τεράστιες εξαγωγές, αλλά και στους δεκάδες εκατομμύρια χαμηλόμισθους, ημιαπασχολούμενους με «mini jobs» ή άλλες ελαστικές μορφές οι οποίοι ζουν στη φτώχεια, στους προσωρινά απασχολούμενους με συμβάσεις ορισμένου χρόνου ή μέσω εργολαβικών εταιρειών, στους εργαζόμενους με «μπλοκάκι», στους δικαιούχους προνοιακών επιδομάτων που εξαναγκάζονται να δουλεύουν για 1 ευρώ την ώρα.

Περίπου 2,4 εκατ. είναι άνεργοι, ενώ οι μητέρες συχνά μένουν για χρόνια εκτός παραγωγής ή ημιαπασχολούνται λόγω έλλειψης βρεφονηπιακών σταθμών. Σε όλους αυτούς πρέπει να προστεθούν τα εκατομμύρια που θα χάσουν τη δουλειά τους εξαιτίας των τεχνολογικών εξελίξεων (π.χ. απολύσεις στην αυτοκινητοβιομηχανία «Volkswagen» λόγω επενδύσεων στην ηλεκτροκίνηση), και μάλιστα χωρίς κρατική ευθύνη για μετεκπαίδευση και τοποθέτηση σε άλλες θέσεις εργασίας, ή για να βγουν νωρίτερα στη σύνταξη χωρίς απώλεια αποδοχών.

Ειδικά για όλους αυτούς που είναι «επισφαλείς» και όχι υψηλής ειδίκευσης, οι ερευνητές λένε ξεκάθαρα ότι δεν θα μπορέσουν να προσαρμοστούν στα νέα όρια ηλικίας: «Η αύξηση της ηλικίας συνταξιοδότησης χτυπά τους πιο αδύναμους». Η ανεργία είναι υψηλότερη για τους εργαζόμενους με χαμηλή ή μέση εκπαίδευση στις ηλικίες 55 - 65, αφού δεν προτιμώνται από τους εργοδότες. Ετσι, πληρώνουν λιγότερες εισφορές και αναγκάζονται να περιμένουν χρόνια άνεργοι μέχρι τη σύνταξη. 'Η οι εργάτες με βαριά σωματική εργασία (κατασκευές κ.α.) ή με κάποιο πρόβλημα υγείας, που δεν μπορούν να δουλεύουν μέχρι τα 67 τους και κατά τη διάρκεια του εργάσιμου βίου τους δεν κατάφεραν να πληρώνουν υψηλές εισφορές ή να έχουν συμπληρωματική ιδιωτική ασφάλιση.

* * *

 

Ολα αυτά συμβαίνουν στην ισχυρότερη οικονομία της ΕΕ. Το παράδειγμα μιλάει από μόνο του. Τα «ευρωπαϊκά κεκτημένα», οι περίφημες «αξίες της Ευρωπαϊκής Ενωσης», έχουν στον ένα πόλο τους τα μεγάλα κέρδη για τους επιχειρηματικούς ομίλους και στον άλλο υποβαθμισμένη ζωή στο όριο, και ένα «μέλλον» που μας γυρίζει δεκαετίες ή και αιώνες πίσω, όταν οι άνθρωποι δούλευαν κυριολεκτικά σαν σκλάβοι μέχρι το θάνατο.

Τα σύγχρονα επιτεύγματα της επιστήμης αξιοποιούνται για να εκσυγχρονίζονται οι μορφές εκμετάλλευσης, με την ουσία να παραμένει η ίδια: Δουλειά χωρίς δικαιώματα, δουλειά μέχρι τον τάφο και σύνταξη πείνας. Αυτή η πραγματικότητα θα πρέπει να γίνει κριτήριο ψήφου στις ευρωεκλογές του Μάη και για τους εργαζόμενους στη χώρα μας, που πρέπει να απορρίψουν ένα τέτοιο μέλλον, να παλέψουν για το μέλλον που τους αξίζει και τους ανήκει, με βάση τις σύγχρονες λαϊκές ανάγκες, να αντισταθούν σ' αυτήν την πολιτική.